بررسی انواع Expansion joint و کاربرد آنها :

در مباحث پایپینگ ، اکسپنشن جونیت ها ، لرزه گیر آکاردئونی نیز نامیده می شوند . این قطعات بایستی عایق باشند تا بتوانند جریان سیال داخل را عبور داده و نشتی نداشته باشند و همچنین فنریت کافی داشته باشند تا حرکات و جابجایی های لوله های متصل به خود را تحمل و دفع نماید .

 

استفاده از لرزه گیرها (Expansion joint) در موارد ذیل ضروری است.

  • در خطوط لوله سیالات با دمای بالا مانند بخار و گازهای خروجی فرآیندها.
  • در جاییکه نیاز به جلوگیری از ارتعاش و حرکت باشد.
  • زمانیکه قیدهای لوله ( بطور مثال حلقه های انبساط )  انعطاف لازم را جهت تحمل تنش های سیستم در محدوده قابل قبول را نداشته باشند.
  • زمانیکه روش های معمول ( مثل حلقه های انبساط ) باعث ایجاد شرایط فرآیندی نامطلوب مانند افت فشار بیش از حد گردد .
  • اگر تجهیزاتی مثل کمپرسورها، توربین ها و پمپ ها باشد ضروری است که ارتعاشات مکانیکی ایزوله شود تا به لوله های متصل، انتقال داده نشود.

یکی از پر کاربردترین انواع اکسپنشن جونیت ها ، لرزه گیرهای آکاردئونی هستند که غالبا از جنس فلز ( فولاد ضد زنگ ) ، پلیمر ( تفلون ) و یا الاستومر ( لاستیک ) تولید می شوند . بطور کلی انواع لرزه گیرها را می توان در سه گروه فابریک ، فلزی و لاستیکی طبقه بندی نمود .

طراحی آکاردئونی این محصولات به گونه ای است که از یک یا چند حلقه تشکیل شده اند تا علاوه بر توانایی تحمل فشار داخلی لوله،  انعطاف پذیری کافی برای تحمل انحراف های محوری و یا جانبی را نیز داشته باشند . این محصولات برای کاربردهای دیگری همچون جذب سروصدا ، ارتعاش، حرکات ناشی از زلزله و استقرار یک سازه مورد استفاده قرار می گیرند .

مهندسین و طراحان بطور معمول از لرزه گیرها در طراحی سیستم های پایپینگ استفاده می کنند چرا که این محصولات موجب افزایش انعطاف پذیری طراحی و کاهش هزینه های ناشی از حذف نقاط ثابت پیچیده در سیستم و راهنماها و کاهش فضای کلی مورد نیاز برای خطوط لوله می شود.

علاوه بر این می توان گفت لرزه گیرها بدلیل قابلیت بیشتر در کاهش فضای نصب، به صرفه تر بودن به لحاظ اقتصادی و عملکرد بهتر در جذب جابجایی های بزرگتر در خط لوله، انتخاب بهتری نسبت به محصولات مشابه از جمله خم ( Pipe bend ) و حلقه ( Pipe loop ) هستند .

از لرزه گیرها در صنایع و کاربردهای گوناگون شامل نیروگاه های برقی، پتروشیمی ها، خطوط فرآیندی ، کاغذ و مقوا، سرویس های کرایوژنیک ، مبدل های حرارتی و مخازن تحت فشار ، مهندسی عمران ، داروسازی ، تاسیسات ، توربین های گازی ، انتقال گاز ، تصفیه خانه ها و … استفاده می شود .

محل نصب لرزه گیرها عموماً نزدیک بویلرها ، مبدل حرارتی ، پمپ ، توربین ، کندانسور ، موتورها و در خطوط لوله با طول زیاد یا داکت های لوله است .

انواع لرزه گیرها : طراحی های مختلفی دارد . برخی استاندارد هستند و برخی دیگر بر اساس سفارش مشتری و نیاز پروژه ساخته می شوند . علیرغم طرح های متنوع ، قطعات مشترک و مشابهی در همه آنها دیده می شود که شامل بدنه آکاردئونی ( bellows ) انتهای جوشی یا فلنج ، لولا ، میله های مهار ، واشرهای کروی ، توری ، عایق ، غلاف داخلی ، درپوش خارجی ، زانویی و یا حلقه تقویتی یا حلقه های تعادل هستند .

 

انواع لرزه گیرها به شرح ذیل است:

Single Unrestrained Expansion Joint

Universal Expansion Joint

Single Tied Expansion Joint

Tied Universal Expansion Joint

Pressure Balanced Elbow Expansion Joint

Gimbal Expansion Joint

Hinged Expansion Joint

In-Line Pressure Balanced Expansion Joint

Externally Pressurized Expansion Joints

Toroidal Expansion Joints

Thick Wall Expansion Joints

Slip-type Expansion Joints

Rectangular Metallic Expansion Joints

Refractory Lined Expansion Joints

Fabric Expansion Joints

 Rubber (Neoprene) Expansion Joints